◊ სასუფეველს შეემატა წმინდანი

2009 წლის 7 იანვარია დღეს, ბრწყინვალე დღესასწაული ქრისტეშობისა, მაშინ კი… ავადსახსენებელი 1992 წლის 7 იანვარი იყო… ეხლაც ჩამესმის ჩემი არაბუნებრივი ბღავილი და მკრეხელური სიტყვები, (შემინდოს უფალმა) – თუ კი შობის დღესასწაულს იგი ქართულ მიწაზე ვერ შეხვდება, მაშინ ღმერთიც არ ყოფილა ამ ქვეყანაზე… არ მრწამს არაფერი..

“ბედი მდევარის” გარდაუვალობას ვერ უარვყოფ, მაგრამ აქვე მინდა მოვუხმო სიტყვას – “დაცვა”, რაც პირდაპირი გაგებით იხმარება და ადამიანის, (შემდგომ სხვა რამისაც). როგორც პიროვნების, ავისგან დაცვას გულისხმობს. კონკრეტულ შემთხვევაში ერმა ვერ აღასრულა ეს მისია. ვერ დაიცვა, ვერ დაუდგა გვერდით, ვერ გადაეფარა… მტრის საჯიჯგნი გახდა არა მარტო ის თავად, არამედ მამულიც თვისი, ასე უპატრონოდ დარჩენილი.

ეს მარტოსული – ბატონი ზვიად გამსახურდია გახლდათ… რომლისთვისაც უპირველესი იყო, ენა, მამული, სარწმუნოება.

ზვიადი პირველად სკოლაში ბატონ კონსტანტინეს მიუყვანია, და როცა შინ წასასვლელად გაემზადა, წუთით შეყოვნებულა, – სიტყვადამარცვლით უთქვამს, – “ყურადღება მიაქციეთ ამ ყმაწვილს, მან საქართველო უნდა გაანთავისუფლოს”.

აუხდა ბრძნული წინასწარმეტყველება, მაგრამ ამ შედეგამდე მეტად ძნელი, ეკლიანი გზით იარა მისმა პირმშომ, და არ ყოფილა არც ერთი გადახვევა, არც შეცდომა მიზნის მიღწევაში, და რომც ყოფილიყო, უშეცდომო მხოლოდ ღმერთია ქვეყანაზე, ბატონი ზვიადი კი, ღმერთი არა, ღმერთკაცი იყო. როგორც იესო ქრისტე ახასიათებს თავის მისიას პილატეს სამსჯავროს წინაშე, – “ამისთვის შობილ ვარ და ამისთვის მოვევლინე სოფლად, რათა ვწამო ჭეშმარიტი”, (იოანე 18, 17) ზვიადიც ასევე თვლიდა თავის მოვლინებას მისი მრავალტანჯული ქვეყნის გადასარჩენად. ეს მას სიცოცხლის ფასად დაუჯდა.

სოხუმში ცხოვრების ბედნიერ წლებში, მოსკოვიდან მეგობარი ექიმი, ანა მირჩენკო მესტუმრა. ის მოსკოვის ცნობილ, სერბსკის სახელობის საავამდყოფოში მუშაობდა, სადაც იმ დროს მთავარი ექიმის მოადგილე ქართველი, ვინმე (სახელი არ მახსოვს) შენგელაია ყოფილა, რომელიც დიდი სიყვარულითა და პატივისცემით სარგებლობდა თანამშრომლებში. ერთ დღეს, როცა ის საოპერაციოსკენ მიემართებოდა, მასთან ერთ- ერთი ექიმი მივარდნილა და აღშფოთებულს უთქვამს, – “დოქტორ, ტამ ვაშეგო ზემლიაკა უბივაიუტ!” მთელი საავადმყოფო დამდგარა შენგელაიას გვერდით და ბარბაროსი ექიმებისაგან, რომელთაც ზევიდან ჰქონდათ დაკვეთა, გამოუხსნიათ “ზემლიაკი”. მე შეგნებულად არ მინდა აღვწერო, თუ რა ვითარებაში და რა სახით ხდებოდა ეს, “ზემლიაკი” კი… ბატონი ზვიადი გახლდათ… არა ერთხელ მდგარა იგი შემდეგაც გარანტირებული სიკვდილის წინაშე, მაგრამ უკან არასდროს დაუხევია.

 იგი მზად იყო თავის ერისა და ქვეყნისთვის ეტვირთა წამება, და იტვირთა კიდეც ბოლომდე. “ღმერთსა თაყუანის ეც, რამეთუ წამებაი იესოსი არს სული იგი წინასწარმეტყველებისაი”. (გამოცხ. 19.10) სწორედ ასეთი, პრომეთესეული წინასწარმეტყველება ბუდობდა მასში, და ამით წარმართავდა პირად ქმედებებს, დაწყებულს უკომპრომისო ბრძოლით, და დამთავრებულს საოცარი თვითშეწირვით. უფრო გვიან სწორედ იმისთვის გამოეშურა იგი გროზნოდან საქართველოში, რათა აეცილებინა ქვეყნისთვის შორსმჭვრეტელურად დანახული ნგრევა- პარტახი, თუნდაც სიცოცხლის ფასად… და ბედისწერის გარდუვალობა რომც არ ყოფილიყო ბუნებაში, ბატონი ზვიადი თავად შექმნიდა მას, რათა ზვარაკად მიეტანა თავისი სიცოცხლე მამულის საკურთხეველზე, ისე როგორც უფალმა ჯვარზე, და თუ უფალმა იესო ქრისტემ ამ სასტიკი ჯვარცმით სიკვდილი დაამარცხა, ბატონმა ზვიადმა, ფიზიკური და სულიერი ტანჯვით გოლგოთა გამოვლილმა, – ქართული სულიერება იხსნა. რა თქმა უნდა, ეს მხოლოდ რჩეულთა ხვედრია, და ყველას არ ძალუძს, მაგრამ ჩვენ რითი გადავუხადეთ?… იმით, რომ წყეული ოცდაათი ვერცხლი ავაჩხრიალეთ…

– შედეგი, – შემზარავი მკვლელობა…

– შედეგის შედეგი, – დღევანდელი საქართველო…

მაგრამ მისი ეს ბოლო ნაბიჯი სიკვდილ- სიცოცხლის მიჯნაზე, (გროზნო- საქართველო). არანაირად არ შეიძლება მივაწეროთ რაღაც გაუთვლელობას, მით უმეტეს – შეცდომას, პირიქით ეს იყო მისხალ- მისხალ, წინასწარმეტყველურად გათვალისწინებული, გააზრებული თვითშეწირვა, რითაც უპრეცედენტო მაგალითს, უკვე საბოლოოს, აძლევდა ერს, რადგან, – ”ქვეყნად ერთი ქრისტე დარჩი (დარჩა) და იუდა რამდენი”. (ზ. გამსახურდია) ბატონი კონსტანტინე ბრძანებდა “ქართველობა ვიდოდა იესოს სისხლიან კვალზე”, რომელთა შორის, უპირველესი თანამედროვე ეპოქაში, მისი პირმშო გახლდათ. “და ემოსა სამოსელი, შეღებილი სისხლით”. (გამოცხ. 19. 11. 15) მის ნათელ შუბლსაც ასევე დასდინდა წმინდა სისხლი, და მისივე სიტყვებით რომ ვთქვათ, – “ზეცად აღევლინე, (აღევლინა მ. ბ. ) არ გიგუეს მიწაზე”, რადგან – “არ გამქრალა, ქვეყნად შური და მტრობა”, (ზ. გ. ) ფიზიკური მოკვდინება მისი, და ზეცად აღვლინება, არამც და არამც შემთხვევითი არ ყოფილა. სხვა უამრავ ფაქტორთა შორის, ერთ- ერთი უმნიშვნელოვანესი მომენტიც უძღოდა ამას წინ, რამაც განაპირობა ეს უდიდესი ტრაგედია ტრაგედიათა შორის, რასაც უფრო ის ამძაფრებს, რომ “თანამოძმეთა” ღალატით აღსრულდა იგი.

დაცემულ სოხუმში, აფსუა სეპარატისტებმა და სისხლიანი იმპერიის მაღალჩინოსნებმა თათბირ- დიალოგზე მიიწვიეს სამეგრელოში მყოფი ბატონი ზვიადი, და აფხაზეთის დამოუკიდებლობის აღიარების ფასად დაუყოვნებლივ კანონიერ პრეზიდენტად დაბრუნდა შესთავაზეს.

ბატონი ზვიადი წამითაც არ დაფიქრებულა, ისე უპასუხა, – “ეს არ მოხდება, არასოდეს”.

 “თუ არა, მაშინ- სიკვდილი”, მიუგეს მას უბოდიშოდ.

“ნუ თუ სიკვდილი, იყოს სიკვდილი”, – შეუვალი ხმით განაცხადა ბატონმა პრეზიდენტმა და სასწრაფოდ დატოვა იქაურობა.

განა ეს თავგანწირვა არ იყო? კიდევ რანაირი სახით არსებობს დასტური სასიკვდილო მზაობისა? მისთვის ხომ ორაზროვნად არ უთქვამთ, ცალმხრივად განუცხადეს, – თუ ჩვენს წინადადებას არ მიიღებ, გარდაუვალი სიკვდილი გელისო, რაც მან უყოყმანოდ მიიღო. ეს იყო – “ცოტაც და ვეღარ მიხილავთ”, (იოანე 16) რაშიც გარეშე მტრებს მის ახლო გარემოცვაში მყოფი უამრავი იუდაც უწყობდა ხელს, “ჯვარს აცვი” – ს აღსასრულებლად, მაგრამ ამას ხელი არ შეუშლია, გოლგოთას გზაზე მარტო მავალს, უკანასკნელ წუთამდე ეტვირთა სულიერი და იდეური პატრიარქობა ერისა, და ამით აღესრულებინა მისი გადარჩენის უდიდესი მისია, რაც განსაკუთრებით წარმოაჩენს მის ქრისტესმიერ თვითშეწირვას.

გროზნოდან გადმოსვენებული ბატონი ზვიადის სვეტიცხოველის დიდებულ ტაძარში დაბრძანებაც სიმბოლური იყო.

– უტა არსაკიძეს, ხუროთმოძღვრების ამ საოცარი ძეგლის შემქმნელს,

– მარჯვენა მოკვეთეს…

– ზვიად გამსახურდიას, დაუღალავი ბრძოლით საქართველოს განმათავისუფლებელს,

– შუბლი განუგმირეს…

მცხეთიდან თბილისში მისი გადმოსვენების დღეს უჩვეულო, სიტყვით აღუწერელი რამ ხდებოდა. ეს იყო კიდევ ერთხელ, სამეგრელოს ეპიზოდის შემდეგ, (ალბათ ბოლოც) გამოხატვა სრულიად საქართველოს იმ უდიდესი სიყვარულისა, რაც წამებულმა პრეზიდენტმა დამსახურებულად მოიპოვა ერში. იყო ზღვა ხალხი, და ზღვა სიყვარული… უდიდესი გლოვა, და უდიდესი რისხვა მაშინდელი ხელისუფლებისადმი, რომლის უბინძურესი ნამუშევრის წინაშეც ვიდექით… სვეტიცხოვლის შემოგარენი ხომ ვერ იტევდა მგლოივარეთ, მაგრამ საოცარი იყო რაოდენობა ადამიანთა, რომელნიც მცხეთიდან თბილისამდე გზის აქეთ- იქეთა მხარეს გამოფენილი, ცრემლითა და ღვინით, მამა- პაპურად უკანასკნელ გზაზე აცილებდა პირველ, ეროვნულ და მარადიულ პრეზიდენტს, რომელსაც, როგორც იქნა ეღირსა, თავის ნაწამები სხეულითა და სულით მიბარებოდა მშობლიურ მიწას…

ეს არ იყო ჩვეულებრივი მოკვდავის, თუნდაც ეროვნული გმირის გლოვა- დატირება…

ეს იყო უპრეცედენტო შემთხვევა განდიდებისა, (დამსახურებულად), როგორსაც ჩვენი წინაპრები წმინდანების მიმართ აღავლენდნენ, და იმიტომ, რომ მასში, სატანასთან შიშველი ხელებით მებრძოლში, ერთდროულად იყო განივთებული დემეტრეს თავდადება, წმინდა გიორგის განუმეორებელი ვაჟკაცობა, თევდორეს გაუტეხელობა, საოცარი მაღალსულიერება, ცოტნეს უმაგალითო სიყვარული მოყვასთა, და ბოლოს, – დიდი ილიასმიერი შუბლშეშვერა “მოძმეთა” ტყვიისთვის, ანუ – ტანჯულისა და განწირულის ჯვარცმა ქრისტესმიერი… და არ მეგულება ადამიანი, რომელიც შესძლებს აღწეროს მისი უკანასკნელი დღეების ფიზიკური, (ტყე-ღრეში სიარული) განსაკუთრებით კი სულიერი წამება, რისი მოზიარეც მას ამ ქვეყნად არავინ ჰყავდა… თავქვეშ ამოდებული ბიბლია კი იგივე იყო, იესომ ძმარი რომ მიიღო და თქვა, – “აღსრულდა”.

ასობით ათასი ხალხი, ამ აღსრულების წინაშე მუხლებზე დაჩოქილი, ხან თავჩაქინდრული, გაოგნებული გახლდათ მისი მუხანათურად გაწირვის გამო, ხან თავაწეული და უსაზღვროდ ამაყი – მისი სულიერი სიმაღლის, სიწმინდის, მიმტევებლობის და… მისი უკვდავების მარადისობის გამო…

… და შეუერთდა ზეციერებას კიდევ ერთი უდიდესი წმინდანი საუკუნისა.

… მაშ როგორ რჩება მის ზეციურ ნიშაში ადგილი, რომელიც მოკლებულია წმინდანის ნიშნებს?

ზვიად გამსახურდია უახლესი საუკუნის, და ჩვენი თანამედროვეობის წმინდანია უთუოდ, თავის გამორჩეულად მოწამებრივი სიცოცხლით, და მით უფრო, – ვერაგთა მიერ – შემზარავი მოკვდინებით, რაზეც კითხვის ნიშნის დასმა – მკრეხელობაა. მინდა დავამთავრო მუხლმოყრილი, საკუთრივი თხოვნით, და არა მარტო. იმ ზღვა ხალხის სახელით, რომელიც გროზნოდან ბატონი ზვიადის ჩამობრძანებას აღფრთოვანებული შეხვდა ზუგდიდში, და იმათიც, ვინც ვერ შეხვდა მიზეზთა გამო. უფრო გვიან კი სვეტიცხოველიდან მთაწმინდამდე ლამის ფეხით მიაცილა მისი წმინდა და უხრწნელი ცხედარი. (ექიმ თამარ დეკანოისიძის სიტყვები გაზეთ “მესამე თვალი” – დან, – “ჩემი მუშაობის ოცდაათწლიან პრაქტიკაში მსგავსი უხრწნელი ცხედარი არ მინახავს”).

მე იმ ასიათასობით ხალხის სახელით ვითხოვ,

– უწმინდესისა და უნეტარესის, სრულიად საქართველოს კათალიკოს პატრიარქის, ილია II-ის კურთხევით, და წმინდა სინოდის დადგენილებით, –

უდიდესი მამულიშვილი, ჭეშმარიტი, წამებული ქრისტიანი, საქართველოს პირველი ეროვნული პრეზიდენტი

– ზვიად გამსახურდია,

შეირაცხოს… – წმინდანად.

 

მარეხ ბაღიშვილი,

დევნილი ჟურნალისტი სოხუმიდან

7 იანვარი 2009 წ.

 

გაზეთი “განმათავისუფლებელი”

2009. ოქტომბერი, N22