ბექა ჭიჭინაძე – პასუხი თამარ მეფის მძაგებელ კოლექტიურ ბერძენიშვილებს

ბექა ჭიჭინაძე

პასუხი თამარ მეფის მძაგებელ კოლექტიურ ბერძენიშვილებს

ლევან ბერძენიშვილის მსმენელებს ვთხოვე თავისი შეხედულებები გაეზიარებინათ იმასთან დაკავშირებით თუ რატომ იყო თამარის მეფობა კატასტროფული ჩვენი ქვეყნისთვის

1. “თამარი არ ზრუნავდა ქვეყნის ჯანსაღ ეკონომიკურ განვითარებაზე და მთლიანად გადართული იყო მეზობელთა აწიოკებაზეო/ამასთან, უაზროდ ბევრს ხარჯავდა ტაძრების აგებაზეო”

საკმარისია მოვიტანოთ რამდენიმე ფაქტი, ამ ყეყეჩურ ბრიყვული მონაჩმახის აბსურდულობას რომ აჩვენებს.

თამარის დროს გაყვანილი ალაზნის 200 კილომეტრიანი არხი, რომ არაფერი ვთქვათ ტირიფონის, მუხრანის და სხვა არხებზე, წარმოადგენდა ეპოქის ყველაზე დიდ და შთამბეჭდავ ჰიდროტექნიკურ ნაგებობებას, სადაც არხის ბუნებრივ გარემოში გატანა არ ხერხდებოდა, გამოყენებული იყო ხელოვნური ძელები და ღარები, ამ მასშტაბის სამუშაოების შესრულება მე-19-20 საუკუნეებშიც კი ძალების დიდ დაძაბვას მოითხოვდა.

დღემდე, კახეთის საირიგაციო სისტემა მნიშვნელოვანწილად ისევ ამ ტიტანურ საირიგაციო ნაგებობას ეფუძნება. ამავე ეპოქაში საგანგებო ყურადღება ექცეოდა წყლის დიდი წისქვილების მშენებლობებსაც.

აქვე შეიძლება ვახსენოთ შიომღვიმის წყალსადენი, რომელიც გადაუჭარბებლად, წარმოუდგენელი სირთულის საინჟინრო ნაგებობაა, მის მასშტაბებზე წარმოდგენის შესაქმნელად საკმარისია აღინიშნოს, რომ წყალსადენის გასატანად გამოკვეთილია უზარმაზარი კლდოვანი ქედი, რომლესაც სამი წელი კვეთდნენ.

ამ და სხვა მასშტაბური პროექტებით მართლდება მემატიანის სიტყვები თამარზე: ,,არცა თვითონ უქმობდა და არცა ყმათა თვისთა აუქმებდა“, მართლაც, ეს იყო დიდი შრომის ეპოქა.

“მფლანგველობა ტაძართმშენებლობაში”

საპირისპიროდ ქართული ლეგენდებისა, თამარი სულაც არ აშენებდა ბევრ და დიდ ტაძრებს, გასაოცარია, მაგრამ დოკუმენტირებულია მისგან აგებული ორად-ორი ტაძარი, საქართველოში – ვარძიის ღვთისმშობელი (არა ქალაქი) და კვიპროსზე ღალია. ორივე მათგანი მონასტრული და მოკრძალებული, ეს მაშინ, როდესაც თამარს შეეძლო ქრისტეს ჯვრისთვის 900 კილო ოქრომდე გადაეხადა, ჩანს, თამარი სამოქალაქო ინფრასტრუქტურის განვითარებას უფრო დიდ მნიშვნელობას აძლევდა.

ქართული არქეოლოგიის ბრწყინვალე პატრიარქი, და ალბათ ერთადერთი ვინც მას მთლიანობაში იცნობდა – გიორგი ლომთათიძე, გაკვირვებული იყო რომ ამ ეპოქის არქეოლოგიურ მასალაში, სხვა ეპოქებისგან განსხვავებით, რთული შესამჩნევია დაბალი სოციალური სტრატები, საქმე ისაა, რომ თამარის დროს საქართველოში არსებობდა სოციალური დაცვის ეფექტური სისტემა, ,,ნაათალი ყოვლისა დაუკლებელად მიეცემოდა გლახაკთა”, რაც დასტურდება არქეოლოგიური მასალის საერთო ანალიზითაც.

ამდენად, დიდი საქვეყნო შრომის შედეგებს, რომლის დღევანდლამდე მოღწეული ნაშთებიც ასე გვაოცებენ, მეფე გეგმაზომიერად განკარგავდა…

 

იხილეთ სრულად: https://iberiana2.wordpress.com/georgia/king-tamar/